Programe Shqip : blogu

Një copëz nga një emision i BBC-së, në të cilën përshkruhet fare shkurtimisht lindja e Software-it të Lirë:

Etiketa: Bruce Perens, burim i hapët, Eric Raymond, GNU/Linux, kernel, kod burim, komercial, kompjutera, Lëvizja për Software të Lirë, Nisma për Burim të Hapët, Richard M Stallman, sistem operativ, software, software i lirë, Linus Torvalds

Çfarë është shfletuesi Web?

Shfletuesi është një program kompjuteri që shfaq faqe Web.  Shfletuesi juaj ndikon në rrugë të ndryshme mbi mënyrën se si e përdorni Web-in, përfshi këtu sa shpejt hapet një faqe, sa të sigurt jeni kur lundroni në Internet dhe ç’pjesë e të dhënave tuaja u jepen të tjerëve.

Shfletuesat Web nuk duhen ngatërruar me pjesë të tjera kyçe të punimit tuaj online, të tilla si sistemet operative (p.sh. Windows, Mac ose Linux) ose motorë kërkimi (fjala vjen, Google, Yahoo ose Bing).

Nëse s’e keni vrarë shumë mendjen për shfletuesit më parë, ja disa pika para se të vendosni:

A është shfletuesi juaj i lirë?

Sot, krejt shfletuesat më popullorë dhe të respektuar janë të lirë për përdoruesit.  Nëse hasni një site që ju kërkon pagesë përpara se të mund të shkarkoni një shfletues, bëni shumë kujdes, pse gjasat janë të jetë sajesë.

A do të xhirojë shfletuesi në kompjuterin tim?

Jo çdo shfletues xhiron në çdo sistem operativ kompjuterash, ndaj një nga hapat tuaj të parë do të ishte të siguroheni që i zgjedhuri juaj të mbulojë kompjuterin(at) që përdorni. Nëse ju duhet ndihmë për njohjen e kësaj, te www.opentochoice.org kemi postuar një përmbledhje të shfletuesave kryesorë dhe të sistemeve operativë në të cilët funksionojnë.

Nëse keni një kompjuter të vjetër, duhet të shihni edhe nëse sistemi juaj operativ mbulon shfletuesit e sotëm modernë.

A do t’i shfaqë shfletuesi si duhet të tërë site-et që doni të vizitoni?

Teorikisht, çfarëdo shfletuesi, do të duhej të funksiononte në çfarëdo pjese të Web-it, por në praktikë jo çdo shfletues punon me çdo site. Kur ndodh kjo, faqet Web nuk shfaqen si duhet, ose në to mungon tekst, ose mungojnë funksione.

Shfletuesit më popullorë përgjithësisht punojnë me pjesën më të madhe të site-ve, por për këtë nuk ka asnjëherë garanci. Nëse, pasi të keni bërë zgjedhjen tuaj të shfletuesit, shihni se disa site-e nuk punojnë si duhet, mund të provoni një shfletues tjetër dhe të krahasoni përfundimet.

A e respekton shfletuesi vetësinë tuaj?

Historiku i shfletimeve tuaja përmban një sasi shumë të madhe të dhënash personale mbi ju dhe mbi interesat tuaja. Prej vetë natyrës së Web-it, site-et ku hyni mbajnë një regjistër të vizitës suaj (përmes “vendndodhjes suaj IP”, një numër unik i cili identifikon kompjuterin tuaj në Internet), dhe këto të dhëna depozitohen gjithashtu edhe te shfletuesi juaj.

Shumë shfletuesa kanë mekanizma që ju lejojnë të shfletoni pa u bërë grumbullimi i këtyre të dhënave, ose t’i hiqni më pas, nëse e dëshironi këtë. Por, mundet edhe që prodhuesi i shfletuesit tuaj të ketë hyrje te krejt të dhënat që shfletuesi juaj grumbullon rreth jush. Nëse kjo ka rëndësi për ju, ju këshillojmë me forcë të lexoni rregullat e vetësisë të software-it që po merrni në shqyrtim.

A është shfletuesi juaj i sigurt?

Siguria juaj online është shumë e rëndësishme: sa më shumë që e përdorni Web-in, aq më shumë shtohen mundësitë e ekspozimit kundrejt virusesh, sajesash dhe rreziqesh. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse e përdorni Web-in për veprime bankare ose shitblerje online dhe jepni e merrni të dhëna personale të tilla si të dhëna kartash krediti.

Disa shfletuesa përmbajnë mekanizma sigurie, për t’ju ndihmuar në identifikimin e sajesave online (“karremëzimeve”), software-eve dashakeq (“malware”) ose të site-eve që janë kompromentuar. Duhet, pa mëdyshje, të familjarizoheni me mundësitë e ofruara nga shfletuesi që keni zgjedhur për sigurinë (zakonisht të paraqitura te site-i Web i shfletuesit).

Po ashtu, duhet të siguroheni përherë se po përdorni versionin më të përditësuar të shfletuesit tuaj, ngaqë prodhuesit e tyre shpesh hedhin në qarkullim versione të rinj, kur bëjnë ndreqje pas rreziqeve më të reja të shfaqura në Internet.

A jeni në gjendje të administroni kollaj të dhënat e shfletimeve tuaja?

Sa më tepër kohë të përdorim online, aq më tepër të dhëna rreth vetes krijojmë dhe shkëmbejmë: faqerojtësa (të quajtur edhe të parapëlqyerit), historik shfletimi, fjalëkalime e me radhë.

Mund të jetë e vështirë të mbahen mend krejt fjalëkalimet ose të rikujtohet vendi i një site-i që e vizituat javë më parë, kështu që mundësia për të administruar të dhëna të tilla dhe madje edhe kalimi i tyre nga një kompjuter në një tjetër është tejet e dobishme. Disa shfletuesa ju lejojnë ta bëni këtë, duke ju dhënë kështu hyrje “kurdo, kudo” në të dhënat tuaja.

A mund ta personalizoni shfletuesin sipas parapëlqimeve tuaja individuale?

Mjaft shfletuesa ofrojnë të paktën një farë shkalle personalizimi, e cila shtrihet nga ndryshimi i pamjes së butonave ose grafika e dritares, deri te mundësia për të ndryshuar më imtësisht mënyrën se si funksionon, për ta përputhur saktësisht me nevojat tuaja. Disa shfletuesa madje ju lejojnë edhe të bllokoni reklamat, ose ta bëni kompjuterin të mos lejojë asnjë site të xhirojë në të programe dashakeqe pa miratimin tuaj.

Nëse ju intereson personalizimi i shfletuesit tuaj, do të duhej të shihni se sa personalizime të tilla (të quajtura shpesh “shtesa” ose “zgjerime”) ka dhe se deri në çfarë pike mundet të personalizohet shfletuesi juaj.

Si del në punim shfletuesi?

Shpejtësia me të cilën ngarkohet një faqe Web është masë e rëndomtë e punimit të shfletuesit. Edhe pse ka mjaft faktorë që ndikojnë në kohën e ngarkimit të faqes, përfshi këtu shpejtësinë e lidhjes suaj Internet, kompjuterin tuaj dhe vetë faqen, shfletuesi juaj, po njësoj, mund të ketë ndikim të madh në të.

Por, punimi është më tepër se sa thjesht shpejtësia e ngarkimit të faqeve. Disa shfletuesa mund të duan më tepër kujtesë nga kompjuteri juaj se sa disa të tjerë (duke ngadalësuar funksione të tjera në punë e sipër), dhe disa mund të vithisen më shpesh se të tjerët.

Ka një numër rrugësh se si të provohet punimi i shfletuesve, por rruga më e mirë për vlerësimin është të vizitohet i njëjti site me shfletuesa të ndryshëm dhe të shihet cili ju duket më mirë.

A mund të kihet shfletuesi në gjuhën tuaj të parapëlqyer?

Nëse këtë po e lexoni në Shqip, përgjigja thuajse me siguri është “po”. Por, nëse parapëlqeni të shfletoni nga një gjuhë tjetër, duhet të shihnit mundësitë për këtë – numri i gjuhëve në të cilat mund të kihet çdo shfletues ndryshon jo pak.

A ka asistencë për të?

Si me çdo program, kohë pas kohë mund të dalin probleme. Ndaj, garancia se shfletuesi juaj ka asistencë falas, në rastet kur do t’ju duhet ndihmë, duhet marrë në shqyrtim.

Po njësoj, për mjaft programe ka bashkësi përdoruesish dhe programuesish që ofrojnë vullnetarisht kohë dhe dije për të ndihmuar të tjerët. Pjesëmarrja në një bashkësi përdoruesish mund të përmirësojë fort përvojën tuaj në shfletim!

Si ndërtohet shfletuesi?

Software-et krijohen sipas një larmie rrugësh. Disa shfletuesa njihen si “me burim të hapur” ose “software i lirë”, që do të thotë se ju jepet e drejta ta ndryshoni dhe përdorni programin si të doni.

Nga ana tjetër, shfletuesa të tjerë konsiderohen si “me burim të mbyllur” ose “jo të lirë.” Instalimi i programeve të tilla zakonisht do të thotë që jeni i kufizuar nga disa kushte, fjala vjen mosndryshimi i tij në një rrugë të caktuar (edhe pse xhiron në kompjuterin tuaj).

A ju pëlqen shfletimi me të?

Së fundi, ia vlen të përsiatet thjesht mbi faktin nëse ju kënaq a jo përdorimi i shfletuesit tuaj. Web-i mund të bëhet një vend i mrekullueshëm, me mundësi thuajse të pakufizuara për të nxënë, për t’u lidhur me të tjerët, për krijimtari, dhe një shfletues i mirë do të duhej ta thellonte mënyrën se si e përjetoni krejt këtë.

* Material i përgatitur nga Mozilla Foundation për fushatën www.opentochoice.org

Etiketa: Bing, faqerojtës, fjalëkalim, Google, historik shfletimi, i lirë, Internet, karremëzim, Linux, Mac, malware, me burim të hapur, mekanizma sigurie, motorë kërkimi, online, përditësim, program, sajesë, shfletim, shfletues, shitblerje online, shpejtësi ngarkimi, shtesa, siguri online, software, software i lirë, të dhëna personale, vendndodhje IP, vetësi, virus, vithisje, Web, Windows, www.opentochoice.org, Yahoo, zgjerime

Facebook Inc. “shkishëron” WORM-in për shkak të Web 2.0 Suicide Machine

Duke llogaritur vetëm Facebook-un, të ashtuquajturat jetë online e kalojnë numrin e 400 milionëve. Shifra të të njëjtit rend madhësie duhen pritur edhe për rrjetet e tjera sociale të përhapura ngado. Përhapja e tillë dëshmon për përdorues që e vlerësojnë çka ofrohet nga këto rrjete sociale të Internetit. Kur kjo “ofertë” është, në dukje, e dlirë dhe bamirëse, nuk ka ç’pritet ndryshe. Nëse kësaj pune i hyhet më thellë, tabloja ndërron ca. Përdoruesit ngjajnë më shumë me delet që ndjekin njëra tjetrën, bamirësia mbulon një projekt të financuar rëndshëm nga kapitalistë të rinj e të vjetër. Te ky projekt ndërthuren nxjerrja e fitimeve nga një marrëdhënie e tillë si miqësia me minimin e privacy-s së përdoruesve, përdorimin e tyre nga bizneset e mëdha (pa miratimin e përdoruesit), izolimin e tyre, ekzaltimin e anës vanitoze në ta. Këto dhe të tjera hije të Facebook Inc., përshkruheshin qartë në një artikull të dikurshëm të Tom Hodgkinson-it në The Guardian. Përdoruesve që lirinë e tyre e çmojnë më tepër se shënimet pa gramatikë dhe fotot zbavitëse, iu shfaqet kështu një tjetër tablo.

Për ata që nuk pajtoheshin e nuk pajtohen më me këtë trajtim, Web 2.0 Suicide Machine ofron (ofronte?) një mënyrë të veçantë të mbylljes së llogarisë në një nga rrjetet e mirënjohura Facebook, MySpace, LinkedIn dhe Twitter. Asgjë më shumë se:

Çlirojini shokët tuaj të rinj me një vetëvrasje Web2.0! Kjo makinë ju lejon të fshini krejt profilet tuaj në rrjete sociale që ju pijnë energjitë, të asgjësoni miqtë tuaj virtualë të rremë dhe të ndaheni plotësisht me alter ego-n tuaj Web2.0. Makina është thjesht një metaforë për site-in web që strehohet nga moddr_ ; barku i bishës ku mbahen programthet për vetëvrasje web2.0.

Mirëpo të zotët e Facebook-ut janë kundër një procedimi të tillë. Edhe pse llogaria ime në një rrjet shoqëror është e imja. Dhe duhet të jem i lirë të mbyll plotësisht dhe pa asnjë gjurmë llogarinë time në një rrjet shoqëror në Internet. Apo jo? Sipas avokatëve të Facebook Inc., jo. Në një kërkesë të tyre, bërë më 6 Janar të 2010, kërkohej mbyllja e menjëhershme e site-it!!!

Web 2.0 Suicide Machine është deri më sot online. Por Facebook Inc. ka vendosur të mbyllë grupin WORM në Facebook, pra grupin e prodhuesve të Web 2.0 Suicide Machine. Dhe ka kërcënuar që nëse site-i nuk e heq Facebook-un nga objektet e tij, atëherë do të ndërmerren hapa të tjerë ligjorë. Në pusullën e tyre para “vetëvrasjes” thuhet:

Ideja pas Web 2.0 Suicide Machine ishte të krijohej mundësia për t’u ‘çmiqësuar’ në mënyrë të automatizuar dhe për t’i bërë përdoruesit e rrjeteve shoqërore të ndërgjegjshëm që ata duhet të jenë përherë në kontroll të të dhënave të tyre. Facebook-u nuk ka për ta lejuar këtë kontroll dhe as nuk ka dëshirë të hyjë në këtë debat. Për ne kjo ka mbaruar dhe nuk na mbetet zgjedhje tjetër veç të kryejmë vetë ne vetëvrasje online.

‘Shkishërimi’ ilustron faktin që liria mbi të dhënat dhe neutraliteti në rrjet për përdoruesit janë thjesht një iluzion në mjaft nga rrjetet sociale në Internet. Njerëzve jo vetëm që nuk ju lejohet të çmiqësohen (në një mënyrë të automatizuar), por shoqëritë kanë edhe pushtetin të përzënë përdoruesa që atyre nuk u pëlqejnë. Facebook-u tregon që një përdorues ka aq të drejta sa lejon Facebook-u. Krejt të drejtat i ka në dorë Facebook-u. WORM-i nuk dëshiron të jetojë një botë të tillë 2.0. E kjo është arsyeja që u themi lamtumirë tërë miqve tanë. Ju urojmë gjithë të mirat.
Pa kurora, pa fjalime.

Deri në këtë çast Web 2.0 Suicide Machine u përdor 3109 herë.

Etiketa: Facebook, Internet, jetë online, LinkedIn, MySpace, online, privacy, rrjete sociale, Tom Hodgkinson, Twitter, vetësi

Gravatari, shkurtim për Globally Recognized Avatar, është thjesht një figurë që ju “ndjek” nga site-i në site e që shfaqet në krah të emrit tuaj, sa herë që ky përdoret për të treguar autorësinë e një veprimi tuajin atje.

Shembuj gravataresh

Avataret ndihmojnë në identifikimin e postimeve tuaja në blogje dhe forume web. Praktika është e njohur që prej kohëve të hershme të forumeve. E reja me gravataret qëndron te fakti që nuk ka më kufizime për grafikën e përdorur. Dikur mundësia për të zgjedhur një figurë ishte e kufizuar. Sot mund të vendosësh një foto të vetes, nëse dëshiron.  Dikur në site të ndryshme duhej bërë rregullimi i avatarit për çdo site. Sot, krijimi i një gravatari të vetëm, mjafton për ta përdorur në krejt site-et që pranojnë dhe shfaqin gravatare. (I njëjti përdorues mund të krijojë shumë gravatare dhe, sipas humorit, të aktivizojë një prej tyre.)

Nëse keni dëshirë të eksperimentoni me ta, mjafton të vizitoni pjesën Shqip të shërbimit dhe të ndiqni udhëzimet që jepen atje, për krijimin dhe vënien në përdorim të gravatarit tuaj.

Etiketa: gravatar, përkthimi shqip

Versionet Shqip të WordPress-it, (pas një versioni të hershëm, të hedhur në qarkullim ca vite më parë), kanë pak kohë që qarkullojnë. Dhe nuk ka pasur shifra rreth interesit të treguar ndaj tyre nga përdoruesit. Së fundi, te një lidhje e WordPress.org, mund të shihet ecuria e versioneve Shqip. Numrat janë ende shumë të vegjël, për disa arsye. Arsye që kanë të bëjnë kryesisht me blogosferën e shqipes. Lidhja te WordPress.org na vjen sërish në ndihmë për të parë me ndihmën e shifrave se sa mbrapa është blogosfera e shqipes. (Versioni në Anglisht nuk është më i përshtatshmi për të bërë krahasimet, por po e sjellim pasi ilustron shtrirjen e WordPress-it në botë. Të dhënat mbi shkarkimin e versionit 2.8.6 i referohen kohës deri në shkrimin e këtij postimi.)

Të dhënat për Anglishten

Të dhënat për Shqipen

Për ditët që është në qarkullim versioni më i ri i WordPress-it shkarkimet për disa nga gjuhët, për krahasim me Shqipen, paraqiten më poshtë:

shkarkimet deri më 6 Dhjetor, për versionet shqip, greqisht dhe serbisht të 2.8.6

Duket qartë se përdorimi i shqipes ka shumë rrugë për të bërë për t’u afruar me përdorimin që kanë gjuhë e tjera. Në grafikun më sipër nuk janë paraqitur gjuhët e tjera, ato që quhen “gjuhë të mëdha” e gjuhë popujsh që janë më të shumtë në numër se sa shqiptarët. Grafiku do të shformohej krejtësisht. Ndaj e kufizova vetëm me gjuhët fqinje. Ja një ilustrim që mund të nxirret nga grafikë të tillë: Greqia ka përafërsisht trefishin e popullsisë sonë, por greqishtja ka 26 herë më shumë shkarkime se sa shqipja. Dhe kjo na sjell te kleçka se sa përdorues interneti ka ndër shqiptarët e sa për vendet e tjera. Sipas vlerësimeve të Wikipedias, përhapja e Internetit për disa nga vendet e mësipërme është si vijon, deri në maj të 2009:

Përdoruesa Interneti për disa nga vendet e rajonit

Sipas një vlerësimi nga Statistika Botërore për Internetin, ecuria e përhapjes së përdorimit të Internetit në Shqipëri për periudhën nga 2000 – 2008 është si vijon:

Ecuri kohore e shtrirjes së Internetit në Shqipëri

Siç mund të shihet lehtë:

greqishtja (el) ka afërsisht 4.37 herë më tepër përdoruesa Interneti se sa shqipja (përdoruesa në Shqipëri dhe në Kosovë, marrë së bashku),  por ka 20 herë më shumë përdoruesa të WordPress-it.

serbishtja (sr) ka afërsisht 2.93 herë më tepër përdoruesa Interneti se sa shqipja (përdoruesa në Shqipëri dhe në Kosovë, marrë së bashku),  por ka 13 herë më shumë përdoruesa të WordPress-it.

Shumë nga arsyet që mund të përdoreshin për përligjjen e prapambetjes së blogosferës shqipe, vlejnë edhe për gjuhët e tjera. P.sh., fare lehtë mund të thuhet që shqiptarët përdorin gjuhë të huaja, por po kështu bëjnë edhe të tjerët. Mund të shtohet se shqiptarët përdorin sisteme të tjera, por po njësoj ndërhyn ky koeficient edhe te gjuhët e tjera. Kështu që difekti kryesor duhet parë te pasiviteti i përdoruesve shqiptarë të Internetit, me atmosferën mbytëse të konformizmit dhe dhunës verbale lart e poshtë forumeve shqiptare të Internetit dhe medias në shqip si një nga shkaqet kryesore. Fatmirësisht, platformat e shumta CMS e ulin në minimum ndikimin e faktorëve të tillë, duke i lejuar përdoruesit të shprehet ai vetë, dhe të administrojë pjesëmarrjen e të tjerëve në kontribute të tijat, me lehtësi dhe në përputhje me synimet e tij. Ndoshta kjo anë e platformës në fjalë, apo edhe e platformave të tjera të ngjashme CMS njihet pak nga përdoruesit shqiptarë, çka mund të shpjegonte edhe varfërinë e tanishme të blogosferës shqipe.

Etiketa: blogosfera e shqipes, dhuna verbale, konformizmi, përdorimi i shqipes, përdoruesa Interneti, përkthim, shkarkim, shqip, statistika, WordPress, WordPress.org

Për ata që nuk duan të humbin kohë, ja lidhja për te pyetësori. Në fund të faqes, djathtas, mund të zgjidhni Shqipen dhe të vazhdoni të plotësoni pyetësorin.

Anketimi synon të grumbullojë të dhëna rreth se si bashkësitë e një gjuhe të dhënë (në rastin tonë shqipja) u përgjigjen nevojave të përdoruesve për ndihmë, suport, asistencë lidhur me produktet e Mozilla-s. Është hera e parë që bëhet një anketim i tillë, ndaj do të ishte rast i mirë për të shprehur mendimin rreth gjendjes së projektit në këtë drejtim me rëndësi të veçantë për përdoruesin e zakonshëm.

Anketimet mbi Bashkësinë Mozilla janë një përpjekje e saponisur, që kanë për synim vjelje të dhënash përmes anketimesh që mund të plotësohen nga cilido i interesuar e në paemërsi të plotë. Provojeni me anketimin e parë. Lidhja e mësipërme ju hap faqen kryesore në Anglisht. Në fund të kësaj faqe djathtas, te kutia Languages mund të përzgjidhni Shqipen si gjuhë të faqes, për të vazhduar mandej edhe me anketimin në Shqip.

Etiketa: bashkësi, Mozilla

Artikulli i shkruar nga Jay Munro, gazetar i ekipit të asistencës për përdoruesit e Windows-it te Microsoft-i, përshkruan, pa lustër këtë radhë, disa nga çfarë MS pretendon se janë të rejat që sjell Vista për përdoruesit e Windows-it. Kjo, sipas Charlie Demerjian-it, është ajo që e bën punën akoma më për të ardhur keq: ndryshe nga herë të tjera, kur MS i lustronte gjërat që kishin lidhje me versione të rinj të sistemit të vet operativ, këtë herë 7 “mrekullitë” e gjysmë të Vista-s duken sheshit dhe komenti për to është i thjeshtë dhe i shpejtë.

Etiketa: MS, sistem operativ, Vista

BBC-ja njofton se Qeveria e Shqipërisë dhe shoqëria amerikane Microsoft kanë arritur një marrëveshje për Partneritet Strategjik.
Nënshkrimi i marrëveshjes shihet si një nga përfundimet e nismës qeveritare të keqemërtuar, “Shqipëria në moshën e Internetit”, bërë e njohur ca muaj më parë.
Hollësi rreth marrëveshjes jepen pak. Le të shpresojmë që këto do të bëhen të ditura, ose të passhme për të interesuarit të paktën, prej kanaleve zyrtare të qeverisë shqiptare. Por nga ato pak që lihet të mësohen mund të hamendësohet shumë. Lajmi hapet me sheqerkat e zakonshme të mirënjohura të PR-it të Microsoft-it: 6 mijë kompjutera me çmim simbolik për shkollat dhe programet mësimore në Shqipëri. Ndërkohë që pasi të mbarojë sheqerka, ne do të kujtohemi që bazimi i partneritetit strategjik të qeverisë shqiptare mbi Microsoft-in dhe produktet e tij kanë koston e tyre reale të tanishme dhe një efekt prapaveprues akoma më të kushtueshëm.
Sipas lajmit të BBC-së thuhet se “qeveria shqiptare ka marrë përsipër të respektojë të drejtat e pronësisë intelektuale duke blerë programet e Microsoft-it që përdoren nga administrata publike”. Dhe se këto produkte do të përdoren nga sektori publik për një periudhë tre vjeçare. Kjo do të thotë që qeveria shqiptare, me dije apo me padije, e vë administratën shqiptare nën monopolin e Microsoft-it, ndërkohë që vende të tjera po kërkojnë me ngulm të çlirojnë veten nga ky monopol dhe kostot e papërligjura që rrjedhin prej tij dhe përballohen nga taksapaguesit. Periudha trevjeçare përfundon shpejt, mund të thuhet, dhe pastaj mund t’i kthehemi zgjedhjes për ta përmirësuar. Në fakt, nuk është kështu sepse kthimi i supozuar do të kishte koston e vet, që mund të shmangej nëse bëhej që në fillim zgjedhja e duhur. Pra qeveria shqiptare është dy herë e humbur në këtë rast, e bashkë me të paratë publike. Një herë sepse po blen produkte nga më të shtrenjtat në treg, ndërkohë që ka produkte cilësisht më të mira dhe me kosto shumë më të ulët ose pa kosto fare, (Free Software/Open Source Software). Herën e dytë ngaqë edhe nëse do të dojë ndonjëherë të ndreqë hapin shumë të kushtueshëm të tanishëm, kjo do të ketë kostot e veta.
Microsoft-i është kritikuar vazhdimisht për praktikat monopoliste të paskrupullta. Kompania u ndëshkua me një gjobë jo të vogël, së fundi nga Bashkimi Europian. Më 24 Mars të 2004 Komisioni Europian doli me përfundimin:

Komisioni Europian arriti në përfundimin, pas një hetimi pesëvjeçar, se Microsoft Corporation ka shkelur rregullat e Bashkimit Europian mbi konkurencën duke abuzuar me shkallëzimin e monopolit të vet thuajse të plotë në tregun e sistemeve operativë për PC drejt tregjeve për sisteme opreativë shërbyesash për grupe pune dhe për lojtësa mediash. Për shkak se sjellja e paligjshme vazhdon ende, Komisioni e urdhëroi Microsoft-in të hapë për konkurrentët e vet, brenda 120 ditësh, ndërfaqet e nevojshme për produktet e tyre, që këta të mund të ‘flasin’ me të kudondodhurin Windows OS. Microsoft-it i kërkohet gjithashtu, brenda 90 ditëve, të ofrojë për prodhuesit e PC-ve, (ose kur u shet drejtpërsëdrejti përdoruesave të thjeshtë) një version të Windows OS-it të vet pa Windows Media Player. Veç këtyre, Microsoft-i gjobitet me €497 milionë euro për abuzim me fuqinë e vet të tregut mbi BE-në.

Më 12 Korrik të 2006-s, për mospërmbushje të këtyre detyrimeve të vëna nga Komisioni, Microsoft-i gjobitet sërish me €280 milionë euro. Te lidhja e mësipërme do të gjeni edhe rëndime ditore që shkojnë €1.5 milionë, €2 milionë dhe €3 milionë euro për kushte të ndryshme.
Emri Microsoft-it është i thuajse i paprekshëm në Shqipëri, për arsye monopoliste dhe padije nga ana e publikut të thjeshtë. Kjo ka lehtësuar zgjedhjen e qeverisë për futjen e administratës shqiptare në rrugën më të kushtueshme të modernizimit të saj.

Etiketa: Free Software/Open Source Software, Komisioni Europian, Microsoft, monopolist, Partneritet Strategjik, pronësi intelektuale, qeveria, Shqipëria në moshën e Internetit

Një projekt i ri me burim të hapur, vetëm se këtë herë jo për programe kompjuteri,por për një automobil:

OSCAR – Open Source Car

Diku thuhej, dikur, se çmimi i mallrave, në ditët e sotme është mesatarisht 10 herë më i madh sesa kostoja. Një makinë projektuar me burim të hapur do të kishte një çmim shumë më të lirë se sa ato që zbatohen sot për sot.
Pengesa më e madhe kundër projektit duhet të jetë industria e sotme e automjeteve, bashkë me pjesët e saj anësore që ofrojnë shërbime pas blerjes së një mjeti. Siç thosh dikush, koha jonë është koha e industrisë së automjeteve, diktati i saj shihet kudo, tek reklamat pafund, tek luftrat për zotërimin e tregjeve të naftës, te ëndrrat e pjesës më të madhe të njerëzve të projektuara drejt makinës më të mirë dhe më të shtrenjtë se ajo që ka, etj.
Scooter-i im ka një javë me zorrët përjashta në qiell të hapur. Dy “kirurgët”, kolegë të mij, një polak e një rumun, nuk i dhanë dot dum, me çekanë e kaçavida, të nxjerrin boshtin e timonit e të ndërrojnë mandej një si punë kushinete, pak a shumë. Vida dhe dado atje ku nuk ta pret mendja, nuk bën dot vetë një gjë kaq të thjeshtë sa ndërrimi i një kushinete, …jemi në dorë të industrisë së automjeteve, çmimi i mjetit është i arsyeshëm, por pas tij vijnë shërbimet periodike dhe të papritur që e tejkalojnë çmimin e blerjes. Të keqen e thikës apo hanxharit, një vaj përsipër dhe ther kurbane për 200 vjetë e mos çaj kryet!
Kështu që kur dikush kërkon të ndërtojë një makinë e cila të plotësojë këto kushte, mes të tjerash:

• E thjeshtë – numër të vogël pjesësh dhe përbërësish mekanikë
• Mirëmbajtja – E kollajtë

thua: po këta pse nuk ia filluan me motoçikletat më mirë?

Etiketa: automobil, Open Source Car, www.theoscarproject.org